تراکم استخوان چیست و چگونه انجام میشود؟

استفاده از ژل سونوگرافی: برای ایجاد تماس بهتر بین پروب دستگاه سونوگرافی و پوست، مقداری ژل مخصوص روی محل مورد نظر زده می‌شود.

قرار دادن پروب سونوگرافی: پروب دستگاه روی محل مورد نظر قرار می‌گیرد و امواج صوتی به داخل استخوان فرستاده می‌شوند.

جمع‌آوری داده‌ها: امواج صوتی پس از برخورد به بافت استخوانی بازتابیده شده و توسط دستگاه دریافت می‌شوند. این داده‌ها توسط نرم‌افزارهای خاصی تحلیل شده و میزان تراکم استخوان به دست می‌آید.

تحلیل نتایج: نتایج به صورت عددی و نموداری گزارش می‌شود و معمولاً با استانداردهای جهانی مقایسه می‌شود تا سلامت استخوان‌ها ارزیابی شود.

کاربردهای سونوگرافی تراکم استخوان

تشخیص پوکی استخوان: یکی از کاربردهای اصلی این روش، شناسایی افرادی است که در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند.

پیگیری درمان: پس از شروع درمان‌های مربوط به افزایش تراکم استخوان، این آزمایش می‌تواند برای ارزیابی اثربخشی درمان مورد استفاده قرار گیرد.

ارزیابی ریسک شکستگی: کاهش تراکم استخوان به عنوان یک عامل خطر برای شکستگی استخوان شناخته می‌شود، بنابراین این تست به پیش‌بینی ریسک شکستگی کمک می‌کند.

مناسب برای سنین مختلف: این روش به دلیل عدم استفاده از اشعه ایکس برای همه سنین مناسب است، حتی برای زنان باردار و کودکان.

مزایای سونوگرافی تراکم استخوان

بدون اشعه: برخلاف روش‌های اشعه‌ای مانند DEXA، سونوگرافی تراکم استخوان بدون تابش است و خطری برای بیمار ندارد.

غیرتهاجمی و بدون درد: این روش کاملاً بدون درد و تهاجم است و نیازی به تزریق یا نمونه‌گیری ندارد.

سرعت بالا و آسان بودن: انجام آزمایش سریع و ساده است و نیاز به تجهیزات پیچیده ندارد.

هزینه کمتر: معمولا هزینه این روش نسبت به سایر روش‌های تشخیصی کمتر است.

قابل حمل بودن دستگاه: دستگاه‌های سونوگرافی تراکم استخوان کوچک و قابل حمل هستند و در مراکز درمانی کوچک نیز قابل استفاده‌اند.

معایب و محدودیت‌های سونوگرافی تراکم استخوان

دقت کمتر نسبت به DEXA: هرچند سونوگرافی تراکم استخوان مفید است، ولی دقت و اعتبار آن نسبت به دستگاه‌های DEXA کمتر است و نمی‌تواند جایگزین کامل این روش شود.

محدودیت در اندازه‌گیری مناطق خاص: این روش عمدتاً برای استخوان‌های محیطی مانند پاشنه پا به کار می‌رود و نمی‌تواند تراکم استخوان‌های مرکزی مانند لگن یا ستون فقرات را به دقت اندازه‌گیری کند.

تفسیر نتایج: نتایج سونوگرافی تراکم استخوان نیاز به تفسیر دقیق توسط پزشک دارد و به تنهایی نمی‌تواند به عنوان معیار قطعی برای تشخیص بیماری استفاده شود.

چه کسانی باید این آزمایش را انجام دهند؟

افرادی که در معرض خطر پوکی استخوان هستند، مانند زنان بالای 50 سال، افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن، یا کسانی که سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارند.

افرادی که قبلاً شکستگی استخوان داشته‌اند.

بیماران مصرف‌کننده داروهایی که بر تراکم استخوان تاثیر منفی دارند، مانند کورتون‌ها.

افرادی که سبک زندگی کم‌تحرک دارند یا رژیم غذایی کم کلسیم دارند.

سونوگرافی تراکم استخوان یک روش تشخیصی مفید، غیرتهاجمی و ایمن برای ارزیابی سلامت استخوان‌ها است. با توجه به مزایای آن مانند عدم استفاده از اشعه، سرعت و هزینه کمتر، می‌تواند به عنوان یک ابزار اولیه برای غربالگری پوکی استخوان به کار رود. اما باید توجه داشت که برای تشخیص دقیق‌تر و درمان مناسب، گاهی اوقات نیاز به انجام آزمایش‌های دقیق‌تر مانند DEXA وجود دارد. در نهایت، این روش می‌تواند به تشخیص به موقع و پیشگیری از شکستگی‌های ناشی از کاهش تراکم استخوان کمک بزرگی کند.